Γεωτουρισμός
Τα μοναδικά γεωλογικά και γεωμορφολογικά στοιχεία της Κρήτης παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους περιηγητές και τους λάτρεις της φύσης, με οριοθετημένα και διεθνώς αναγνωρισμένα γεωπάρκα, με γεωμορφολογικά μνημεία και σχηματισμούς, με σπήλαια, φαράγγια και απολιθώματα.
Δείτε περισσότερες πληροφορίες για τις Περιοχές Unesco στην Κρήτη
Γεωπάρκο Ψηλορείτη
Το Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO του Ψηλορείτη είναι ένας προορισμός που συνδυάζει ευκαιρίες τόσο για αναψυχή όσο και για εκπαίδευση. Εδώ, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τον αθλητισμό στην ύπαιθρο, τους περιπάτους στη φύση, τις γεύσεις και τα αρώματα της τοπικής κουζίνας, την ανακάλυψη της ιστορίας και την εμπειρία της πραγματικής ζωής των ανθρώπων του Ψηλορείτη. Το Γεωπάρκο του Ψηλορείτη ιδρύθηκε σαν άτυπο Φυσικό Πάρκο το 2001 από την εταιρία Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – Ψηλορείτης Αναπτυξιακή Α.Ε. Ο.Τ.Α. με την επιστημονική υποστήριξη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Λόγω της πλούσιας γεωποικιλότητας, του πανέμορφου τοπίου και της αναμφισβήτητης ιστορίας και παράδοσής του, το γεωπάρκο του Ψηλορείτη εντάχθηκε, από την ίδρυσή του κιόλας, στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και λίγο αργότερα στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων. Το γεωπάρκο Ψηλορείτη καλύπτει μια έκταση 1272 τετρ. χιλιόμετρων και βρίσκεται στην κεντρική Κρήτη. Περιλαμβάνει την οροσειρά του Ψηλορείτη από τις νότιες παρυφές της στις κοιλάδες της Μεσαράς και του Αμαρίου μέχρι και τη βόρεια προέκτασή της στην οροσειρά του Κουλούκωνα. Διοικητικά εντάσσεται στις περιφερειακές ενότητες Ηρακλείου και Ρεθύμνου.
Γεωπάρκo Σητείας
Το Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO Σητείας περιλαμβάνει το υψίπεδο και την ανατολική ακτογραμμή της πρώην Επαρχίας Σητείας που, παρότι άγνωστη στον πολύ κόσμο, διαθέτει μοναδικό γεωφυσικό πλούτο: σπήλαια, φαράγγια, σπάνια πετρώματα και απολιθώματα.
Η Ανατολική Κρήτη, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, επέτρεψε την ανταλλαγή ειδών από τη Μικρά Ασία και σε συνδυασμό με το ξηροθερμικό κλίμα που επικρατεί στην περιοχή, δημιούργησε ένα μωσαϊκό οικοτόπων και οικοσυστημάτων μοναδικών για την περιοχή της Μεσογείου.
Εντός του Πάρκου έχουν αποτυπωθεί πάνω από 100 γεώτοποι, δηλαδή τοποθεσίες ιδιαίτερα και χαρακτηριστικά μνημεία της γεωκληρονομιάς, όπως ξεχωριστές εμφανίσεις πετρωμάτων και θέσεις πλούσιες σε απολιθώματα.
Στο Γεωπάρκο Σητείας έχουν σχεδιαστεί και αναπτυχθεί διάφορες δράσεις και υποδομές για τη στήριξη του γεωτουρισμού και του οικοτουρισμού γενικότερα. Οι πιο σημαντικές αφορούν στη δημιουργία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Ζάκρου και του Σπηλαιολογικού Κέντρου στο Καρύδι, στην παραγωγή έντυπου και πληροφοριακού υλικού και στη σήμανση και στην ανάδειξη μιας σειράς γεωδιαδρομών.
Οι διαδρομές αυτές διασχίζουν την έκταση του Φυσικού Πάρκου, συνδέοντας γεωλογικά μνημεία, οικότοπους, καθώς και ιστορικές, πολιτισμικές και άλλες τουριστικές θέσεις της περιοχής με τους πανέμορφους οικισμούς του Πάρκου. Οι γεωδιαδρομές περιλαμβάνουν οδικές, ποδηλατικές και βεβαίως πεζοπορικές διαδρομές που ακολουθούν είτε διεθνή μονοπάτια όπως το Ε4, είτε τοπικές περιηγητικές διαδρομές, είτε παλιά καλντερίμια που συνέδεαν τους οικισμούς.
Κομόλιθοι Ποταμίδας
Οι ιδιαίτεροι γεωλογικοί σχηματισμοί που βρίσκονται στην Ποταμίδα Κισσάμου της Π.Ε. Χανίων αποτελούν ένα φαινόμενο μοναδικό για όλη την Κρήτη.
Παρά την μικρή τους κλίμακα, στην όψη τους θυμίζουν τα Μετέωρα ή την Καππαδοκία, καθώς δεσπόζουν στα χωράφια του μικρού κάμπου, δίπλα στον ποταμό Τυφλό.
Οι λόφοι αυτοί (πυραμίδες για τους ντόπιους) αποτελούνται από μαλακό άργιλο, είναι γυμνοί από βλάστηση στις πλευρές και η μοναδική τους θαμνώδης βλάστηση βρίσκεται στις κορυφές.